แสงไชยหม้อแปลงไฟฟ้า ตำนานกว่า 50 ปี กับ จุดเริ่มต้นเล็กๆที่สร้างแสงสว่างให้คนไทยทั้งประเทศ มายาวนาน ตำนานที่ยาวนานและยังรักษาคุณภาพได้ถึงทุกวันนี้ ซึ่งเป็นที่ยอมรับ ในหน่วยงานราชการและเอกชน โดยผลิตตามมาตรฐาน มอก.384-2543, ISO9001:2008, ISO14001, ANSI, IEC, DIN

บริษัท แสงไชยหม้อแปลงไฟฟ้า จำกัด เป็นผู้ผลิตและจำหน่ายหม้อแปลงไฟฟ้าแรงสูง-ต่ำ ที่มีมาตรฐาน ซึ่งเป็นผู้บุกเบิกวงการหม้อแปลงไฟฟ้าเป็นรุ่นแรกๆของเมืองไทย ซึ่งอยู่แถวคลองถม ช่วงนั้นมีบริษัทหม้อแปลงเพียง 2-3เจ้าในประเทศไทย ทางแสงไชยหม้อแปลงได้ผลิตมาตั้งแต่ปี 2495

ในช่วงปี2506 อาจเป็นความโชคดีที่ลูกค้าเริ่มมีเข้ามามากขึ้น ในช่วงเกิดสงครามเวียดนาม ประเทศไทย กลายเป็นฐานทัพปฏิบัติการของอเมริกา เช่น ตาคลี อุดรธานี นครพนม อุบลราชธานี นครราชสีมา อู่ตะเภา น้ำพอง ดอนเมือง สัตหีบ กาญจนบุรี สกลนคร และพิษณุโลก ขณะที่อเมริกาทำสงครามในเวียดนามอย่างเต็มทีนั้น มีทหาร อเมริกันประจำอยู่ในเมืองไทย และได้สั่งหม้อแปลงแสงไชยเป็นจำนวนมาก ตามค่ายทหารต่างๆ และเป็นช่วงจังหวะ ที่แสงไชยหม้อแปลง เริ่มมีทุนในการก่อตั้ง เป็น ร้านแสงไชยการไฟฟ้าได้ก่อวันที่ 22 เมษายน 2507 เรียกได้ว่า ตอนนี้เราเป็นร้านหม้อแปลง ที่ได้รับความนิยมสูงที่สุดและมีลูกค้ามากขึ้นทุกวัน อีกทั้งความที่เราเก่าแก่ และการ รักษาคุณภาพ ที่ดีมาตลอด ทำให้ลูกค้ารักและสนับสนุนซื้อหม้อแปลง และ ด้วยความที่เราการค้าอย่างตรงไปตรง มา และเน้นการบริการ จนเป็นที่ชื่นชอบและบอกต่อกัน ด้านลูกค้าของร้านแสงไชยการไฟฟ้า ส่วนมากจะเป็น ราชการและรัฐบาลสนับสนุน อาทิ สถานีวิทยุกับกรมทหารเป็นส่วนมาก เช่น ในช่วงปี พ.ศ.2510 สนามบินฐานทัพ อู่ตะเภา สัตหีบ, พ.ศ.2514 การท่าเรือแห่งประเทศไทย,พ.ศ.2514 ค่ายธนารัฒน์ กาญจนบุรี, พ.ศ.2515ศูนย์การบิน ทหารบก ลพบุรี, พ.ศ.2516 สถานนีวิทยุกองพลที่1 รักษาพระองค์ ฯลฯ

หม้อแปลงไฟฟ้าเป็นอุปกรณ์มีความสำคัญ ในการนำพลังงาน ไปใช้งานกับอุปกรณ์ไฟฟ้าของ ผู้ใช้ไฟ ตั้งแต่ติดตั้งจนถึงปัจจุบัน ถูกใช้ งานตลอดเวลา ซึ่งอาจจะเกิดการเสื่อมสภาพ และชำรุดได้ จึงจำเป็นต้องได้รับการบำรุงรักษาอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง เพื่อยืดอายุการใช้งาน และคุ้มค่า โดยมีสิ่ง บ่งบอกถึงความจำเป็นที่จะต้อง บำรุงรักษาดังนี้

1. SILICA-GEL (สารดูดความชื้น) หากเสื่อมคุณภาพจะเปลี่ยนจาก สีน้ำเงินเป็นสีชมพูหรือสีดำ ควรเปลี่ยนใหม่
2. ซีลยางชำรุดน้ำมันไหลซึมออกมา
3. ถังหม้อแปลงขึ้นสนิม ผุ ชำรุด
4. อาร์คซิ่งฮอนชำรุด/บิดงอไม่ได้ระยะ (15.5 ซม.)
5. ประเก็นกรอบ/หมดสภาพหรือชำรุดน้ำมันจะไหลซึมออกมา
6. บุชชิ่งแรงสูง - แรงต่ำ บิ่น/แตก ชำรุด หรือมีฝุ่นเกาะหนา อาจเป็นตัวนำให้ไฟรั่วลงดิน
    ทำให้ไฟดับได้
7. ถังอะไหล่น้ำมันหม้อแปลงมีระดับน้ำมันต่ำจะต้องเติมน้ำมันเพิ่ม
8. ครีบระบายความร้อนสกปรก/รั่วซึม
9. ขั้วต่อสายแรงสูง - แรงต่ำที่บุชชิ่งหลวมหรือเกิดอ๊อกไซด์จะทำ ให้เกิดอาร์คชำรุด
10. ค่าความเป็นฉนวนของน้ำมันต่ำกว่าพิกัดจะต้องกรองหรือเปลี่ยนทันที

การปลดไฟฟ้าออกจากหม้อแปลง

1. ควรใช้ไม้ชักฟิวส์ปลด dropout fuse เท่านั้น ไม่ควรใช้ไม้ชนิดอื่นแทนและไม้ชักฟิวส์ต้องอยู่ใน สภาพดีไม่เปียกชื้น และต้องใส่ถุงมือยางและถุงมือหนังทุกครั้ง
2. ยืนอยู่ในที่มั่นคงมิให้เสียการทรงตัว ขณะที่ยกไม้ชักฟิวส์หรือไม้ชักฟิวส์โน้มลงขณะชักออก
3. การปลดแรงสูงออก ควรชักด้วยความเร็วพอประมาณ เพื่อลดการอาร์กที่เกิดขึ้น อันเป็นเหตุให้ หน้าสัมผัสชำรุด และให้ชักเฟสที่อยู่ห่างจากเสาก่อน
4. กรณีอุปกรณ์ป้องกันด้านแรงต่ำของหม้อแปลงใช้คัทเอาท์แรงต่แบบฟิวส์ธรรมดาให้ปลดแรงสูง ก่อนแล้วจึงปลดแรงต่ำเพราะการอาร์กขณะชักที่แรงต่ำจะเป็นอันตรายแก่ผู้ชักมากกว่าแรงสูง เนื่องจากผู้ปฏิบัติอยู่ใกล้อุปกรณ์แรงต่ำมาก
5. กรณีอุปกรณ์ป้องกันด้านแรงต่ำของหม้อแปลงใช้ LT switch แบบการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค ให้ปลดด้านแรงต่ำก่อน
6. ทำกราวด์และช็อตแรงต่ำระบบจำหน่ายเพื่อป้องกันแรงดันไฟฟ้าจ่ายย้อนกลับจากผู้ใช้ไฟ

การติดตั้งหม้อแปลงของการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคมี 3 แบบคือ

1. แบบแขวน ใช้สำหรับติดตั้งหม้อแปลง 1 เฟส ขนาดตั้งแต่ 10-160 KVA
2. แบบนั่งร้าน ใช้สำหรับติดตั้งหม้อแปลง 3 เฟส ขนาดตั้งแต่ 50-250 KVA (กฟภ) และตั้งแต่ 50 - 500 KVA (เฉพาะราย) ที่มีน้ำหนักไม่เกิน 3000 กิโลกรัม
3. แบบตั้งพื้น ใช้สำหรับติดตั้งหม้อแปลง 3 เฟส ขนาดตั้งแต่ 315-2,000 KVA

การตรวจสภาพทั่วไปของหม้อแปลง

1. ตรวจสอบการติดตั้งให้ถูกต้องตามมาตรฐาน
2. ตรวจสอบล่อฟ้าแรงสูง, dropout, ฟิวส์สวิตซ์แรงต่ำ ให้อยู่ในสภาพครบถ้วนและ ขนาดถูกต้องตามพิกัด
3. ตรวจดูที่ดูดความชื้นโดยสังเกตที่สีของ silica gel ถ้าเป็นสีชมพูแสดงว่าเสื่อมสภาพ ต้องเปลี่ยนใหม่
4. ตรวจสอบหัวต่อที่บุชชิ่งหม้อแปลงไม่ให้หลวมเพื่อกันการอาร์ก
5. ตรวจซีลของหม้อแปลงทั้งหมด เพื่อป้องกันน้ำมันหม้อแปลงไหลซึมออกมา
6. ตรวจดูระดับน้ำมันที่ถังอะไหล่
7. ตรวจสอบกราวด์ต่างๆ ของหม้อแปลงและระบบป้องกัน ให้อยู่ในสภาพเรียบร้อยถูกต้องตามมาตรฐาน
8. ตรวจสอบขนาดสายแรงต่ำและจำนวนสายที่ออกจาก บุชชิ่งแรงต่ำถึงฟิวส์แรงต่ำ

หม้อแปลงแบ่งออกตามการใช้งานของระบบไฟฟ้ากำลังได้ 2 แบบคือ
หม้อแปลงไฟฟ้าชนิด 1 เฟส และหม้อแปลงไฟฟ้าชนิด 3 เฟสแต่ละชนิดมีโครงสร้างสำคัญประกอบด้วย

1. ขดลวดตัวนำปฐมภูมิ (Primary Winding) ทำหน้าที่รับแรงเคลื่อนไฟฟ้า
2. ขดลวดทุติยภูมิ (Secondary Winding) ทำหน้าที่จ่ายแรงเคลื่อนไฟฟ้า
3. แผ่นแกนเหล็ก (Core)
4. ขั้วต่อสายไฟ (Terminal) ทำหน้าที่เป็นจุดต่อสายไฟกับขดลวด
5. แผ่นป้าย (Name Plate) ทำหน้าที่บอกรายละเอียดประจำตัวหม้อแปลง
6. อุปกรณ์ระบายความร้อน (Coolant) ทำหน้าที่ระบายความร้อนให้กับขดลวด เช่น อากาศ, พัดลม, น้ำมัน หรือใช้ทั้งพัดลมและน้ำมันช่วยระบายความร้อน เป็นต้น
7. โครง (Frame) หรือตัวถังของหม้อแปลงไฟฟ้า (Tank) ทำหน้าที่บรรจุขดลวด แกนเหล็กรวมทั้ง การติดตั้งระบบระบายความร้อนให้กับหม้อแปลงขนาดใหญ่
8. สวิตช์และอุปกรณ์ควบคุม (Switch Controller) ทำหน้าที่ควบคุมการเปลี่ยนขนาดของแรง เคลื่อนไฟฟ้า และมีอุปกรณ์ป้องกันไฟฟ้าชนิดต่าง ๆ รวมอยู่ด้วย

วัสดุที่นำมาใช้ทำขดลวดหม้อแปลงไฟฟ้าโดยทำมาจากสายทองแดงเคลือบน้ำยาฉนวน มีขนาดและลักษณะลวดเป็นทรงกลมหรือแบนขึ้นอยู่กับขนาดของหม้อแปลงไฟฟ้า ลวดเส้น ขนาดใหญ่จะมีความสามารถในการจ่ายกระแสได้มากกว่าลวดขนาดเส้นเล็ก